ARMAND MARSEILLE

Armand Marseille - najbardziej znany niemiecki wytwórca lalek porcelanowych (biskwitowych). Syn architekta hugenoty, urodził się w roku 1856 w Sankt Petersburgu. Jako młody człowiek dużo podróżował po całej Europie. W końcu osiadł na stałe w Sonnebergu (Turyngia), gdzie w 1884 r. kupił fabrykę zabawek Mathiasa Lamberta, a w 1885 r. fabrykę porcelany Lidbermann & Wegscher (Koppelsdorf). Wtedy też rozpoczął produkcję porcelanowych kubków i główek do fajek. Marseille był dobrym biznesmenem i, jako że o produkcji porcelany wiedział bardzo mało, pozyskał najlepszego specjalistę z sąsiedniej fabryki - mężczyznę uważanego za największego eksperta w tamtych czasach. 


Po wielu latach eksperymentowania, w 1890 roku Marseille wyprodukował pierwszą porcelanową główkę lalki. Międzynarodowe kontrakty, które zyskał dzięki wcześniejszym podróżom (władał wieloma językami) zaprocentowały i wkrótce przekształciły się w kontakty biznesowe. 


Firma Marseilla zatrudniała ponad 500. pracowników i skupiła się wyłącznie na produkcji główek lalek. Armand Marseille nie potrzebował reklamy - jego starannie pielęgnowane kontakty biznesowe we Francji, Anglii, a później także w U.S.A. były wystarczające, by stał się jednym z gigantów w swojej dziedzinie.


Marseille był dla swoich pracowników ojcem i przyjacielem. Jednocześnie trzymał się swoich zasad i był twardy w sprawach biznesowych.


W 1913 roku sprzedał jeden oddział firmie Siemens-Schucker z Berlina - po I wojnie światowej udar mózgu zmusił Marseilla do zajęcia mniej aktywnej pozycji w prowadzeniu swojego biznesu (nigdy do końca nie wyzdrowiał). Jego syn, Herrmann, przejął firmę, ale zanim całkowicie przejął stery, ojciec ukoronował pracę swojego życia poprzez fuzję ze sławną fabryką porcelany Heubach, która powstała w Koppelsdorfie w 1886 roku. Od roku 1919 połączone przedsiębiorstwa znane były jako Zjednoczona Fabryka Porcelany Koppelsdorf (Vereinigte Koppelsdorf Porzellanfabrik). Nastąpiło także połączenie obu rodzin, ponieważ syn Marseilla ożenił się z córką Ernsta Heubacha, Beatrix.

PRZYKŁADOWE SYGNATURY

Pierwsza sygnatura z kotwicą (chwilowo brak przykładowej ilustracji) została zarejestrowana w roku 1893 (kotwica i litery AM w kółku). Sygnatura z literą W oznacza główkę lalki wyprodukowaną specjalnie dla Louisa Wolfe'a - firmy z siedzibą w Sonnebergu i oddziałami w Bostonie i Nowym Jorku, która dystrybuowała niemieckie i amerykańskie lalki na terenie U.S.A. 
W roku 1910 zarejestrowana została sygnatura ze stylizowaną kotwicą, połączoną z literami AM, a około roku 1920 - sygnatura z bardziej formalną kotwicą i literami AM po jej obu stronach lub u góry.
-----------


A tu nieco inna wersja historii Armanda Marseille'a: 
(na podstawie opracowania Birmingham Doll Club of Alabama)

Zlokalizowana w Koppelsdorfie, mieście leżącym w niemieckim regionie Turyngia, fabryka Armanda Marseille’a była sercem niemieckiej rewolucji w produkcji lalek po roku 1890, wytwarzając 1000 główek lalek dziennie w latach 1900-1930.

1856 – Sankt Petersburg, Rosja – urodził się Armand Marseille. Przed odniesieniem sukcesu w przemyśle lalkarskim był rzeźnikiem.

 
ok. 1860 r. – rodzina Marseille przenosi się do Niemiec

1885 – Armand Marseille kupuje fabrykę w Koppelsdorfie i zmienia imię z Armand na Herman.

1891 - Żeni się z Solveigh Heubach, siostrą Ernsta Heubacha – koneksje z Heubachem wyjaśniają po części dlaczego niektóre lalki AM mają także sygnaturę w postaci podkowy (kojarzonej z wczesnymi produktami fabryki Heubacha)

1910 r. – fabryka zatrudnia 800 pracowników w fabryce i przez chałupnictwo.

Prawie wszystkie główki lalek produkowane przez Armanda Marseille’a były biskwitowe. Wiele innych firm zaopatrywało się w główki produkowane w jego fabryce. Ciała lalek były kompozytowe (composition) lub wypychane  koźlej skóry. Co interesujące, Armand Marseille nigdy nie produkował ciał dla lalek.

Produkty AM często zamawiane były przez amerykańskich dystrybutorów.

4 największych nowojorskich importerów sprzedawało główki AM - Louis Wolf, Butler Brothers, Louis Amberg oraz George Borgfeldt.

Lalki AM sprzedawane były także jako lalki promocyjne.

Lalka Dollar - uda wydłużone / marszczenia na sukience

Fabryka AM produkowała lalki we wszystkich przedziałach cenowych, głównie według zamożności klientów.

1915 – córka Armanda Marseila Jr-a Beatrice wychodzi za maż za syna Ernsta Heubacha – kolejna koneksja pomiędzy dwoma producentami lalek.

1919 – fabryki AM i Ernst Heubach tworzą wspólną Zjednoczoną Fabrykę Porcelany Koppelsdorf, ale nadal produkują główki lalek osobno.


Fabryka AM została zburzona w roku  1994


------


Jak widać, w zależności od źródła informacje mogą znacznie się różnić - raz to córka Marseille'a wychodzi za syna Heubacha, raz jego syn żeni się z panną Beatrix (Beatrice) Heubach, ale generalnie można zorientować się w najważniejszych faktach o firmie.


W razie pytań służę pomocą :)