STRONY / PAGES

SŁOWNIK POJĘĆ

Wersja wstępna - słownik będzie jeszcze uzupełniany, modyfikowany i poprawiany.



AUTOPERIPATETIKOS – mechaniczna lalka chodząca (na mechanizmie zegarowym nakręcana kluczykiem), opatentowana w U.S.A. w 1862 roku;

BALL AND HINGE (tenon) JOINT – stawy kulkowo zawiasowe (klinowe) – dobrej jakości łączenia stawów w lalkach drewnianych;

BALL JOINT – staw kulkowy – łączenie stawów w kształcie kulki używane w przegubach kończyn, występuje jako osobna kulka, albo jako integralna część (np. przedramienia);

BÉBÉ – francuska lalka z biskwitową głową przedstawiająca raczej małe dziecko, niż dorosłą postać;

BEESWAX – naturalny wosk pszczeli – używany do produkcji lalek pod koniec XVIII w. i na początku XIX w., często zabarwiany na żółto;

BENT-LIMB BODY – ciało ze zgiętymi kończynami – kończyny są zagięte, nie posiadają stawów; takie ciała zwykle mają lalki-bobasy;

BISQUE – biskwit – nieszkliwiona porcelana;

CARTON – mieszanka tektury i kompozytu używana do produkcji ciał dla francuskich lalek i niektórych wczesnych XIX-wiecznych główek;

CELLULOID – celuloid – najstarsze termoplastyczne (mięknie w temp. 90°C) tworzywo sztuczne składające się głównie z nitrocelulozy i kamfory; łatwopalne, mało odporne na działanie związków chemicznych i światła; używane do produkcji lalek od lat 1890-tych;

CHARACTER DOLLS – lalki charakterystyczne, z realistycznym wyrazem twarzy;

COMPOSITION – kompozyt – mieszanka ścieru drzewnego, gipsu i kleju z różnymi innymi materiałami, w tym papier-mâché;

DOLLY FACE – stylizowana twarz dziewczynki, zwykle z otwartymi ustami i zamykanymi oczami;

FLIRTY EYES – „zalotne oczy” – ruchome oczy, które patrzą na boki;

GOOGLY EYES – bardzo duże okrągłe oczy spoglądające w bok; lalki „googly” produkowane były od 1911 roku;

GUTTA PRECHA – gutaperka – substancja otrzymywana z soków tropikalnych drzew z rodziny sączyńcowatych, czasami używana była do wyrobu główek i ciał lalek pod koniec XIX wieku;

KAPOK – włókna nasienne (w formie puchu), otrzymywane z różnych gatunków drzew z podrodziny wełniakowatych (Indonezja, Indie), bardzo lekkie, wykorzystywane do wypychania lalek;

KID LEATHER – miękka koźlęca skóra używana do wyrobu ciał dla lalek od początków XIX wieku;

OPEN / CLOSED MOUTH – lalka z otwartymi ustami, ale bez wyciętego otworu w głowie;

OPEN MOUTH – lalka z otwartymi ustami (i wyciętym pomiędzy nimi otworem w głowie);

PAPIER-MÂCHÉ - dająca się formować, twardniejąca po wysuszeniu masa z rozdrobnionego i rozmiękczonego w wodzie papieru z dodatkiem substancji wiążących (kleju, gipsu) uszlachetniających (kredy, barwników) i konserwujących; masę nakłada się na formę i pozostawia do wyschnięcia;

PARISIENNE (Fashion doll / Lady doll) – biskwitowe francuskie lalki przedstawiające dorosłą kobietę, ubrane w wyszukane, dopracowane w szczegółach stroje; produkowane od lat 1860-tych do początków XX wieku;

PATE – czubek głowy – kolisty element z korka, tektury lub gipsu przykrywający otwór w głowie niektórych rodzajów lalek, do którego przytwierdzona jest peruka;

SHOULDER HEAD – głowa na popiersiu – głowa, szyja i popiersie stanowią jedną całość;

SHOULDER PLATE – popiersie – ramiona głowy na popiersiu, czasem stanowią osobny element;

SLEEPING EYES (sleep eyes) – ruchome, zamykane oczy;

SOCKET HEAD – głowa nasadzana “na nóżce” – głowa, której szyja zakończona zaokrągloną od dołu szyją, która pasuje do otworu w ciele lalki i może się obracać;

TODDLER BODY – ciało bobasa z prostymi nogami lub łączone ciało dziecka z ukośnie nachylonymi stawami biodrowymi i grubymi udami;